Çevrenizde,
ailenizde veya iş yerinizde böbrek yetmezliği problemleri yaşayan, diyalize
giren tanıdıklarınız olabilir veya siz böbrek yetmezliği yaşıyor olabilirsiniz.
. Birçok hastalıkta olduğu gibi böbrek yetmezliğinde de beslenme hastalığın
seyrini yavaşlatan, yaşam kalitesini artıran bir unsurdur. Böbrek yetmezliğinde
kanda sodyum, potasyum ve fosfor düzeyi çok önemlidir. Bu nedenle fosfor ve
potasyumdan zengin besinlerin tüketimi sınırlandırılır. “Böbrek yetmezliği
durumunda dört besin grubundan tüketebileceğimiz besinler ve uzak durmamız
gereken besinler nelerdir?” gelin bir göz atalım.
Et Grubu
Et grubu besinler günlük protein
ihtiyacımızı karşılar. Proteinler vücudumuzda kullanıldıktan sonra bazı atık
maddeler oluşur. Bu maddeler vücut için
zararlıdır ve sağlıklı kişilerde böbrekler tarafından idrarla dışarıdan atılır.
Böbrek yetersizliği varsa bu maddeler yeterince dışarı atılamaz ve kanda
birikmeye başlar. Ayrıca et grubu besinler fosfor içeriği yüksek besinler
olduğundan dolayı dikkatli tüketilmesi gerekir. Bu nedenle protein kaynağı
besinler tüketilirken diyetisyeninizin verdiği porsiyon miktarını aşmamalısınız.
Tercih
edebileceğiniz et grubu besinler: dana eti, kuzu eti, tavuk, hindi, soya
fasulyesidir.
Tüketmeniz
sakıncalı olan besinler ise: Sucuk, salam, sosis, pastırma, jambon, beyin,
böbrek, dalak, karaciğer, işkembe, kuru baklagillerdir.
Süt Grubu
Süt grubu besinler protein ve kalsiyum
ihtiyacımızı karşılar. Böbrek
yetersizliği durumunda süt grubu besinlerin de fazla tüketimi
sakıncalıdır. Çünkü tıpkı et grubu besinler gibi fosfor ve protein kaynağı
olduğu için porsiyon miktarı aşılmamalıdır
Tercih
edebileceğiniz süt grubu besinler: Yoğurt, tuzsuz peynir, çökelek, lor peyniri,
süttür.
Tüketmeniz
sakıncalı olan besinler ise: Süt tozu, kaşar peyniri ve otlu peynirdir.
Ekmek Grubu
Ekmek grubu besinler günlük enerji
ihtiyacınızı karşılar. Bu grup karbonhidrat yani şeker kaynağı olmasına rağmen
az miktarda protein de içerir. Tahıllardan tam taneli tahıllar potasyum içeriği
yüksek olduğu için böbrek yetmezliği yaşayan hastalarda rafine tahıllar
tüketmesi önerilir.
Tercih edebileceğiniz ekmek grubu besinler:
Pirinç, makarna, beyaz ekmek türleri (tuzsuz), beyaz undan yapılmış hamur
işleridir.
Tüketmeniz
sakıncalı olan besinler ise: Bulgur, mısır, mısır unu, tarhana, patates, tam
taneli tahıllardır.
Sebze Ve Meyve Grubu
Sebze ve
meyveler vitamin ve mineral kaynağı olduğu halde potasyum tuzunu fazla içerdiği
için böbrek yetersizliği yaşayan hastalarda porsiyon ciddi anlamda kısıtlanır.
Fazla tüketmek kanda potasyum değerini artırarak problemlere neden olur.
Sebzeleri pişirmeden önce haşlayıp suyu süzülerek yemek yapılmalıdır. Bu besin
grubunu tüketirken diyetisyeninize danışmalısınız.
Tüketmeniz
sakıncalı olan besinler: Enginar, pancar, mantar, kereviz, domates, salatalık,
ıspanak, pazı, asma yaprağı, semizotu, karalahana, bakla, tatlı kabağı,
maydanoz, sarımsak, börülce, kuşkonmaz, hurma, muz, kavun, avakado, nar, kivi,
yenidünya, kurutulmuş meyvelerdir.
Potasyum
Basitçe
tarif etmek gerekirse, potasyum meyve ve sebzelerin tuzudur. Böbrek
hastalarında en sık görülen sorunlardan biri de idrarla atılamayan potasyumun
kanda yükselmesidir. Bu durum hayati bir tehlike yaratabilir. Kan potasyumun
artmamasına her şeyden daha fazla önem göstermelisiniz. Eğer kan
tahlillerinizde potasyum yüksek çıkıyorsa potasyumdan zengin besinlerden uzak durmalısınız.
Fosfor
Böbrek yetmezliği yaşayan hastaların kanında fosfor
genellikle yüksek bulunur. Bu durum kan kalsiyumunda azalmaya, kemiklerde
zayıflığa, kolayca oluşan kırıklara, kaşıntıya, kas güçsüzlüğüne ve eklem
ağrılarına yol açar. Ayrıca damarlarda ve bazı organlarda kireç çökmesine neden
olur. Tüm bu problemler sağlığınızı olumsuz yönde etkiler. Bu nedenle fosfor
içeriği yüksek olan besinlerden uzak durulmalıdır (Örneğin; karaciğer, beyin,
böbrek, balık vb.) Paketli gıdalar; çikolata, bisküvi, cips, meyve suyu, kraker
gibi ürünlerin içinde bulunan birçok katkı maddesi inorganik fosfor
içermektedir. İnorganik fosforun vücutta emilimi daha yüksektir. Bu nedenle
kesinlikle paketli gıdalardan uzak durulmalıdır.
Tuz
Böbrek hastalarının vücudunda (yeterli miktarda atılmadığı için) tuz birikir. Bu tuz
susamaya yol açar, fazla su içilmesi durumunda vücutta şişlikler (ödem)
görülür, tansiyon yükselir ve kalp yetmezliği ortaya çıkar. Bu nedenle yiyeceklerinizi tuzsuz tüketmek önemlidir.
Günlük alınan tuz miktarı 1-2 gramı geçmemelidir. Zeytin, turşu, pastırma,
sucuk, konserve gibi çok tuz içeren besinler kesinlikle tercih edilmemelidir.
Sıvı Alımı
Günlük alınan sıvı miktarıyla böbrek hastalarının ileri dönemde ise birçok
diyaliz hastasının başı derttedir. Böbrek fonksiyonlarını tam olarak yerine getiremediği için vücutta sıvı birikimi olabilir. Bu nedenle vücuda alınan sıvılar (su, diğer
içecekler ve besinler) vücutta sıvı birikimine neden olur. Bir iki gün içinde
vücut ağırlığınızın artması ve el ayak bileklerinde ödem oluşması aldığınız
sıvının fazla olduğunu ve vücuttan atılamadığını gösterir.
- Genel olarak; çay, su, ayran, çorba veya diğer sıvılarla birlikte günlük sıvı alımınız 1000 – 1500 ml sıvıyı geçmemelidir.
- Kahve tüketimi hem potasyum içeriği hem de vücuttan su atımına neden olabileceğinden tüketimi önerilmemektedir.
- Maden suyu tüketiminden kaçınılmalı. Genel olarak maden suları potasyum, sodyum ve kalsiyumdan zengindir.
- Sıvı kısıtlaması veya karaciğer problemleri olan hastaların alkollü içecek tüketimi çok sakıncalı olabilir.
.
Böbrek yetmezliği ile ilgili belirti, tanı, tedavi konusunda daha fazla bilgi sahibi olmak isterseniz linke tıklayabilirsiniz. http://www.tbv.com.tr/tr/main
Yorumlar
Yorum Gönder