Bir Bereketin Elçisiyiz

            Şüphesiz bir kadının en güzel sıfatlarından biridir annelik. Bebeğimizin ilk doğduğu andan itibaren büyüme ve gelişiminin yaşına uygun olması için büyük çaba gösteririz. Doğru beslenmesi ise; bu konuda en önemli faktörlerden biridir. İnsanoğluna bahşedilmiş en özel besin anne sütüdür. O yüzden bebeğimizin bütün ihtiyacını karşılayacak yegane besini biraz daha yakından tanımalı ve bilinçli bir şekilde bebeğimizi beslemeliyiz.

            Şöyle bir geçmişe gidersek; anne sütü her zaman kutsal olduğuna inanılan bir besindir. Yakut Türkleri’nin inanışına göre analık tanrıçası Ayzıt’ın bebeğine anne sütü damlatarak can vermiştir. Tarihsel yazıtlardan Ebers Papirusu’nda (Eski Mısır M.Ö. 1550) bebek beslenmesinde kullanılacak tek besinin anne sütü olduğu ve bebeğin 3 yaşına kadar anne sütü alması gerektiği vurgulanmıştır.

            Anne sütü bebeklerin enerji ve besin ögeleri gereksinimlerinin ilk 6 ayda tamamını, 6-12. ayda yarısını, 13-24 aylar arasında ise üçte birini karşılar. Miktar olarak anne sütünün ilk gün 40-50 mL kadar salgılanmakta, on beşinci günde bu miktarın 700-800 mL’ye çıktığı bilinmektedir. Doğumu takiben salgılanan kolostrum dediğimiz ağız sütü bebeğin ilk aşısıdır. Anne sütü bileşiminin en önemli özelliği, bebeğin gebelik haftasına (preterm veya term), doğum ağırlığına (düşük veya normal) ve ayına uygun değişim göstermesidir. Sütün salgılanmasında bebek ve annenin ten teması önemlidir. Emzirmeye doğumdan sonra ilk yarım-bir saat içinde başlanmalıdır. Tıbbi gereksinim olmadıkça bebeklere anne sütü dışında herhangi bir besin verilmemeli,  ilk 6 ay sadece anne sütüyle, daha sonraki dönemde tamamlayıcı besinlerle birlikte 2 yıl devam edilmelidir. Anne ve bebeğin ayrı kalması durumunda, bebek sağılmış anne sütüyle beslenebilir. Sağılmış anne sütü 3 saat oda ısısında, 3 gün buzdolabında, 3 ay dondurucuda saklanabilir.

            Bileşimine mercek tutacak olursak; Anne sütünde karbonhidratların çoğunluğunu laktoz oluşturmaktadır. Laktoz esas görevi olan enerji sağlamanın yanında kalsiyum, magnezyum gibi minerallerin emilimini artırır, beyin gelişiminde rol oynar. Ayrıca laktoz bağırsaklarda yararlı bakterilerin gelişimini sağlayarak bebeği enfeksiyonlardan korur.  Anne sütündeki protein, bebeğin sindirim sisteminde kayba uğramadan %100  kullanılan örnek proteindir. Anne sütü içerdiği sekretuvar immünoglobulin A (IgA) nedeniyle bebeği besin alerjisinden korur. Bebeğe göre değişmekle birlikte sonsütün gelebilmesi için bebeğin bir memeyi yaklaşık 10-30 dakika güçlü bir şekilde emmesi gerekir. Aksi halde yağdan zengin sonsüte ulaşmak mümkün değildir. Elzem yağ asitlerinden zengindir ve bu özelliğinden dolayı beyin, merkezi sinir sistemi ve görme işlevlerinin gelişiminde önemli rol oynar. Anne sütündeki demirin biyoyararlılığı yüksektir. Normal bir beslenmede demir emilimi %10 iken anne sütündeki demirin emilimi yaklaşık %50’dir.

Anne sütünün bebeğe faydaları:

·         Bebeklerde duyusal ve bilişsel gelişimi destekler.

·         İshal, pnömoni, otitismedia, idrar yolu vb. enfeksiyon hastalıklarından korur.

·         Sadece anne sütüyle beslenme, ishal ve pnömoni kaynaklı bebek ölümlerini azaltır.

·         Hastalıklardan iyileşmeyi hızlandırır.

·         Ani bebek ölüm sendrom riskini azaltır.

·         Astım, egzama ve alerjik hastalıklardan korur.

·         Çocukluk çağı yüksek tansiyon riskini azaltır.

·         Çocukluk, adolesan ve erişkin dönem obezite riskini azaltır.

·         İleri yaşlarda görülen tip II diyabet, kalp damar hastalıkları ve inme riskini azaltır.

·         Aşıların etkinliğini artırır.

Emzirmenin anne sağlığına katkıları: 

·         Doğumdan sonra annenin hızlı iyileşmesine yardımcıdır.

·          Emzirme, uterusun eski haline dönmesine yardımcı olur, anneyi aşırı kan kaybından ve anemiden korur.

·          Over (yumurtalık) ve meme kanser riskini azaltır.

·         Gebelikler arası süreyi uzatır.

·         Annenin gebelik öncesi vücut ağırlığına çabuk dönmesine yardımcı olur.

·         Emzirme, annenin günlük enerji gereksinimi yaklaşık 500-600 kkalori arttırır. Sağlıklı ve doğru beslenen anne, emzirme sırasında enerji harcadığından ve süt üretimi için yağ dokusu kullanıldığından daha kolay ağırlık kaybederler.

·         Annenin sağlıklı ve kaliteli bir yaşam sürmesini sağlar.

O halde ne yapıyoruz? Bebeğimizin gelişimi ve kendi sağlığımız için bebeğimizi mutlaka anne sütüyle besliyoruz. Tüm annelerin yavrularını sağlıkla kucağına almalarını dilerim. Esen kalın.