Bariatrik Cerrahi Sonrası Beslenme Tedavisi

SIVI DİYET

Önerilen sıvılar ve yarı sıvılar:

Ø  Ameliyat sonrası beslenmedeki ilk basamaktır. Ø Yağsız et/tavuk suyu (et/tavuk suyundaki tuz, vücudun sıvıyı daha iyi tutmasını sağlayabilir) Ø  Şekersiz meyveli içecekler, su Ø  Kafeinsiz kahve, açık çay Ø Sulandırılmış meyve suyu (günde 120 ml su ile sulandırılmış maksimum 120 ml meyve suyu) Ø  %1 yağlı ya da yağsız (laktozsuz) süt Ø  Soya sütü, badem sütü, pirinç sütü, laktozsuz süt, probiyotik süt iceceği Ø  Az yağlı ya da yağsız yoğurt, probiyotik yoğurt Ø  Yağsız peynir Ø  Şekersiz jöle Ø  Şekersiz düşük yağlı sütten puding Ø  Sıvı enteral beslenme solüsyonları Ø  Günlük toplamda 1800 ml sıvı alınmalıdır. Ø Bu dönemde amaç vücudunuzun tüm ihtiyaçlarını besinlerle karşılamak değil, sindirim sisteminizi besinlere tekrar alıştırmaktır.

PÜRE DİYET

ÖNERİLER

Ø  Püre diyeti postoperatif 2., 3. ve 4. haftalarda uygulanır. Ø Püre diyetleri puding ve ezilmiş patates yoğunluğunda olacak şekilde blenderize     edilmiş ya da yeterli sıvı ile sıvılaştırılmış besinlerden oluşur. Ø  Blenderize edilen ya da ezilen besinler sıvı/bebek besini kıvamında tutulmalıdır.      Ø  Günlük toplamda 1800 ml sıvı alınmalıdır.      Ø  Önerilen şeker miktarı 25 gramdan azdır. Ø  Baharatlı, çok sıcak ya da çok soğuk besinlerden kacınılmalıdır. Ø Hangi besinin tolere edilebildiğinin iyi anlaşılması icin bir öğünde sadece bir yeni besin denenmelidir.

BESİN	SEÇİM	YASAKLAR
PROTEİN	Blenderize edilmiş yağsız kırmızı et, kümes hayvanları, balık, 1 çırpılmış yumurta, Yağsız/az yağlı beyaz peynir (1 dilim), Yağsız/yarım yağlı sade yoğurt Yağsız/%1 yağlı süt Probiyotik yoğurt Probiyotik içecek Laktozsuz süt, soya sütü Badem sütü, pirinç sütü	Yüksek yağlı etler Yağda pişmiş et-tavuk-balı Yağ ve tereyağ Yağlı tohumların ezmeleri (fıstık vb) Tam yağlı sütten yapılmış peynir ya da yoğurt, tam yağlı süt
SEBZE/MEYVE	Sebzeler Yumuşak çeşitli, pişmiş ve blenderize ya da çatalla ezilmiş Meyveler Ezilmiş muz, şekersiz elma püresi, iyice blenderize olmuş %100 şeftali ya da armut suyu	Çiğ, sert sebzeler, lifli saplar, tohumlar Kabuk ve gövdeler, tereyağ ya da yağda pişmişler
TAHILLAR VE NİŞASTA	Yulaf ezmesi, irmik Ezilmiş patates Blenderize/ezilmiş fasulye	Makarna, pirinç, Ekmek ve ekmek ürünleri, Tüm ek nişastalı besinler, İlave yağ ve tereyağ ile pişen tahıllar
ÇORBALAR	Et suyu, yağ kreması azaltılmış çorbalar, Blenderize yumurtalı çorba	Diğerleri
İÇECEKLER	Su, kafeinsiz, kahve, çay	Tum soda ve diğerleri, gazlı içecekler, kafeinli kahve/çay çikolatalı, aromalı süt
DİĞER	Şekersiz jöle, Şekersiz puding ve muhallebi, Şekersiz ve düşük yağlı dondurma	Diğerleri

YUMUŞAK DİYET

ÖNERİLER

Ø  Yumuşak diyetler postoperatif dönemin 5., 6., 7. ve 8. haftalarda uygulanır. Ø  Protein kaynaklı besinler arttığı icin protein desteği içeren solüsyonlar azaltılır. Ø  Protein kaynaklı besinler ilk tüketilir. Akabinde sebzeler, meyveler ve sonra tahıllar tüketilmelidir. Ø Günlük 1800 ml sıvı (protein sıvıları dahil) yemek öğünleri arası yavaş yavaş tüketilmelidir. Ø  Tüm besinler yumuşak olmalı ya da yumuşak kıvamda pişirilmelidir. Ø  Tüm besinlerin çok iyi çiğnenmesi gerekmektedir. Ø  Öğün sırasında sıvı alımından kaçınılmalıdır. Ø  Yemek sonrası sıvı tüketimine devam etmek için 30 dakika beklenmelidir.

BESİN	SEÇİM	YASAKLAR
PROTEİN	Öğütülmüş ya da kıyılmış yağsız dana eti, Kümes hayvanları, balık, yumurta, yağsız ya da az yağlı beyaz peynir (1 dilim) Yağsız sade yoğurt, yağsız ya da %1 yağlı (laktozsuz) süt, probiyotik yoğurt, probiyotik içecek	Yüksek yağlı etler, yağda pişmiş et-tavuk-balık Sert, kuru etler Fıstık ezmesi Tam yağlı sütten yapılmış peynir ve yoğurt, tam yağlı süt
SEBZE/MEYVE	Sebzeler Yumuşak, çeşitli, iyi pişmiş Meyveler Muz, şekersiz elma suyu, iyice blenderize olmuş %100 şeftali ya da armut suyu	Lifli saplar, tohumlar, kabuk ve gövdeler Tereyağ ya da yağda pişmişler şeker ilaveli sert meyveler
TAHILLAR VE NİŞASTA	Yulaf ezmesi, irmik, Ezilmiş patates, Fasulye, pirinç, makarna	Beyaz ekmek İlave yağ ve tereyağ ile pişen tahıllar
ÇORBALAR	Yağsız et/tavuk suyu, kremasız corbalar, blenderize yumurtalı corba	Diğerleri
İÇECEKLER	Su, kafeinsiz, kahve, çay	Tüm soda ve diğerleri, gazlı içecekler, kafeinli kahve/çay çikolatalı, aromalı süt
DİĞER	Şekersiz jöle, Şekersiz puding ve muhallebi, Şekersiz ve düşük yağlı dondurma	Diğerleri

STANDART DİYET

ÖNERİLER

Ø  Standar diyet postoperatif dönemin 9. Haftadan sonra uygulanır. Ø  Protein kaynaklı besinler ilk tüketilir. Akabinde sebzeler, meyveler ve sonra tahıllar tüketilmelidir. Ø  Nemli yumuşak etler daha iyi tolere edilir. Ø Günlük 1800 ml sıvı (protein sıvıları dahil) yemek öğünleri arası yavaş yavaş tüketilmelidir. Ø Marul ve havuç gibi çiğ sebze tüketimine başlanabilir. Ancak salatalık gibi sert yüzeyli ve büyük tohumlu olan besinlerden kaçınılmalıdır.      Ø  Besinler iyi tolere edilebilmeleri icin hızlı tüketilmemeli ve çok iyi çiğnenmelidir.     Ø  Ameliyattan üç ay sonra diyetin ceşitliliği arttırılabilir ve tüm besin gruplarındaki               besinler tüketilebilir.   Ø  Öğün sırasında sıvı alımından kaçınılmalıdır. Ø  Yemek sonrası sıvı tüketimine devam etmek için 30 dakika beklenmelidir.

BESİN GRUBU	BESİN SEÇİMİ	PORSİYON MİKTARI	PORSİYON SAYISI /Günlük
ET GRUBU	Yağsız kırmızı et, tavuk, hindi, balık, yumurta, yağsız peynir	¼ kase 30 g	6-7
SEBZE	Havuc, yeşil fasulye, domates, ıspanak ve diğerleri,kabak,pancar, soğan, biber, brokoli, kuşkonmaz, patlıcan, karnıbahar	½ kase	2-3
MEYVE	Elma, elma püresi erik, armut, nektarin, üzüm, kiraz, muz, mandalina, çilek	½ kase	2-3
TAHIL GRUBU	Pirinc, patates, makarna, ekmek, mısır, kurubaklagiller	½ kase	3-4
SÜT GRUBU	%1 yağlı süt,yağsız yoğurt, düşük yağlı soya sütü, badem sütü, pirinç sütü laktozsuz süt, probiyotik yoğurt	2-3	3-4
YAĞLAR	Tereyağ, bitkisel yağlar	15 ml	1-2

Postoperatif (Ameliyat sonrası) sıvı tüketimi

Ayarlanabilir gastrik band cerrahisi sonrası sıvı tüketimi Ø  Operasyon sonrası birinci günde 90-120 ml kadar sıvı tüketilebilir. Ancak tüketim yavaş olmalıdır. Ø  İntravenöz yoldan beslenme kesildiğinde günlük sıvı hedefine ulaşabilmek icin oral sıvı alımı saat başı 120-240 ml’e çıkılabilir. Ø  Özellikle ameliyat sonrası ilk birkaç hafta tüketim yavaş olmalıdır.

Açık gastrik bypass sonrası sıvı tüketimi Ø  Operasyonun ilk 24 saatinde oral herhangi bir besin tüketimi olmamalıdır. Ø Operasyon sonrası 2. günde saat başı yavaşca yudumlanan 30 ml sıvı tüketimi olmalıdır. Operasyon sonrası 3. günde sıvı tuketimi saat başı 60 ml’ye çıkarılır. Ø  Operasyon sonrası 4. günde ise saat başı 90-120 ml sıvı tüketimine çıkılabilir. Ancak tüketim yavaş olmalıdır.

Laparoskopik gastrik bypass ya da sleeve gastrektomi sonrası sıvı tüketimi Ø  Operasyon sonrası 1. günde yavaş yavaş saat başı 30 ml sıvı tüketilir. Sıvı dört saat sonrasında tolere edildiyse 60 ml’ye çıkılabilir. Ø Operasyon sonrası 2. günde sıvı tüketimi saat başı 90-120 ml’ye yükseltilebilir. Ancak yavaş tüketim gercekleştirilmelidir.

KAYNAK: Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği BARİYATRİK CERRAHİ KILAVUZU, 2019
kaynak linki